Σχόλιο και επιστολή στην εφημερίδα Προοδευτική Εύβοια για εκδόσεις βιβλίων με θέμα τον Ν. Σκαλκώτα

 

Στη σελίδα 6 του φύλλου 891 / 8 Απριλίου 2021 της εβδομαδιαίας εφημερίδας Προοδευτική Εύβοια που εκδίδεται στη Χαλκίδα υπάρχει μικρό κείμενο του συνθέτη, μουσικολόγου και εκδότη Κ. Δεμερτζή για τον Θ. Ταμβάκο και το βιβλίο του "ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ. ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΊΑ 91929-2019), μαζί με την, από 31ης Μαρτίου 2021, επιστολή του Θ. Ταμβάκου προς τον Κ. Δεμερτζή για το βιβλίο του τελευταίου "ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Ν. ΣΚΑΛΚΩΤΑ"

Έκδοση βιβλίου "Παράλληλα κείμενα για τον Σκαλκώτα" του Κ. Δεμερτζή

Από τις εκδόσεις Ορφέας (Edition Orpheus), με την αιγίδα του Ωδείου Αθηνών, εκδόθηκε το βιβλίο "Παράλληλα κείμενα για τον Σκαλκώτα" του μουσικολόγου, συνθέτη και αρθρογράφου Κωστή Δεμερτζή. Περιέχει συγκεντρωμένα άρθρα, κριτικές, μικρές μελέτες, ανακοινώσεις, σημειώσεις και ομιλίες που δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες Προοδευτική Εύβοια και Καθημερινή Εύβοια της Χαλκίδας την περίοδο 1980-1997. Στις σελίδες 18, 60 και 61 του βιβλίου υπάρχει αναφορά στο βιβλίο "ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ. ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ (1929-2009) του Θωμά Ταμβάκου.

Κριτική παρουσίαση του δισκογραφήματος "LAUDI DUECENTESCHE" (εφημερίδα ΕΠΟΧΗ, 14/3/2021)

 

Στο κυριακάτικο φύλλο της 14ης Μαρτίου 2021 της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΕΠΟΧΗ δημοσιεύεται άρθρο-κριτική της Λιάνας Μαλανδρενιώτη για το δισκογράφημα "LAUDI DUECENTESCHE" (περιέχει επεξεργασίες του Μάρκου Σοφιανόπουλου. Κυκλοφόρησε από την IRIDA CLASSICAL) με αναφορά στο Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου.  

Έκδοση του δισκογραφήματος "Ήχοι από το Συρτάρι" με την πιανίστα Έφη Αγραφιώτη από την IRIDA CLASSICAL

 

Κυκλοφόρησε από την IRIDA CLASSICAL το δισκογράφημα "Ήχοι από το Συρτάρι" της Έφης Αγραφιώτη (πιάνο). Περιέχει είκοσι έξι έργα για πιάνο είκοσι δύο συνθετών, Ελλήνων, ελληνικής καταγωγής και ξένων. Μεταξύ των έργων είναι το "Spanish Intermezzo" της Βίβιαν Λαμπελέτ. Το υλικό του έργου (παρτιτούρα) προέρχεται από το Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου.

Τα Μήλα των Εσπερίδων «Και εκ γυναικός τα κρείττω» (6/2/2021)

Παρουσίαση του δισκογραφήματος  «LAUDI DUECENTESCHE» με επεξεργασίες για φωνή και εκκλησιαστικό όργανο (από τον Μάρκο Σοφιανόπουλο) μεσαιωνικών τραγουδιών της βόρειας και κεντρικής Ιταλίας (το υλικό προέρχεται από το Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου) στην εκπομπή του Γ' Προγράμματος της ΕΡΑ "Τα Μήλα των Εσπερίδων" της Τζουλιέττας Καρρόρη στις 6/2/2021. Η ηχογράφηση της εκπομπής -με καλεσμένες τις ερμηνεύτριες στο CD Γεωργία Μπαλαμπίνη και Μαγδαληνή Καλοπανά- 'εχει αναρτηθεί στον ιστότοπο 

https://webradio.ert.gr/trito-programma/06fev2021-ta-mila-ton-esperidon-ke-ek-gynekos-ta-kritto-kalesmenes-tilefonika-magdalini-kalopana-ke-georgia-balabini-paragogi-parousiasi-tzoulietta-karori/?fbclid=IwAR1XHrA3FrvHwGV67fBQVJxyYmRCxxgpf9Gf1tTruti22IAMGtamKWnAc0E 

Έκδοση του δισκογραφήματος "LAUDI DUESENTESCHE" με επεξεργασίες του Μάρκου Σοφιανόπουλου (IRIDA CLASSICAL)

Κυκλοφόρησε από την IRIDA CLASSICAL το δισκογράφημα "LAUDI DUECENTESCHE" με επεξεργασίες για φωνή και εκκλησιαστικό όργανο 21 μεσαιωνικών τραγουδιών -θρησκευτικών και κοσμικών- της βόρειας και κεντρικής Ιταλίας (Φλωρεντία και Κορτόνα) από τον αείμνηστο Μάρκο Σοφιανόπουλο (1952-2014). Το υλικό (παρτιτούρες) που προέρχεται από το Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου εκδόθηκε το 2001 από τον ελβετικό μ.ο. Pizzicato Την ερμηνεία υπογράφουν η Γεωργία Μπαλαμπίνη (φωνή) και η Αλίνα Μαγδαληνή (ε.ο.).

ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ CD "COLOURS - METAMORPHOSES" ΤΟΥ Μ. ΤΡΑΥΛΟΥ

 

Στον σύνδεσμο 

http://www.tar.gr/content/content.php?id=6044&fbclid=IwAR2S2GeQrDMjo10xy7DUq0DsslCnzc9l0wipqweClPCNuDE0cogRhZw0iYA

της ιστοσελίδας www.tar.gr έχει αναρτηθεί κριτική παρουσίαση του Θ. Ταμβάκου για το νέο δισκογράφημα "Colours - Metamprphoses" του συνθέτη Μιχάλη Τραυλού που κυκλοφόρησε από την Phasma-Music

ΑΡΘΡΟ Π. ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΕΥΒΟΙΑ

Στο φύλλο με αρ. 872 της χαλκιδιώτικης εβδομαδιαίας εφημερίδας "Προοδευτική Εύβοια" του Κωστή Δεμερτζή που κυκλοφόρησε στις 27/11/2020, δημοσιεύεται άρθρο του Παναγιώτη Ανδριόπουλου με τίτλο Ο Νίκος Σκαλκώτας και ο τενόρος Κώστας Μυλωνάς με αναφορές στο Α.Ε.Μ.Θ.Τ.

Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου (δραστηριότητες-κείμενα στην ιστοσελίδα του TaR)

Στον παρακάτω σύνδεσμο της ιστοσελίδας TaR.gr είναι αναρτημένες μερικές από τις δραστηριότητες του ΑΕΜΘΤ καθώς και κείμενα (κριτικές και παρουσιάσεις Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών) του Θωμά Ταμβάκου από τη συνεργασία του με την ιστοσελίδα

http://www.tar.gr/content/content.php?category=183

Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΤΕΝΟΡΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΥΛΩΝΑΣ (από την ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ)

Στην παρακάτω ανάρτηση του ιστολογίου ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ (του Παν. Ανδριόπουλου) με θέμα τον Ν. Σκαλκώτα και τον τενόρο Κ. Μυλωνά, υπάρχει αναφορά στο ΑΕΜΘΤ και στο βιβλίο του Θ. Ταμβάκου για την επίσημη δισκογραφία του συνθέτη. 

http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2020/11/blog-post_13.html

Συνέντευξη του Θ. Ταμβάκου στον μαέστρο Χρ. Η. Κολοβό (εφημερίδα Ριζοσπάστης, 7-8/11/2020)

 

Από τα τελευταία αναλόγια των ελληνικών ορχηστρών στην κορυφή της μουσικής του κόσμου

Ο μαέστρος Χρήστος Ηλ. Κολοβός συζήτησε με τρεις ανθρώπους, οι οποίοι έχουν αφιερώσει συνειδητά δεκαετίες της ζωής τους στη μελέτη και προώθηση της Νεοελληνικής μας Εντεχνης Μουσικής των τελευταίων 200 ετών, μεταξύ άλλων και του Νίκου Σκαλκώτα και σε κάθε ευκαιρία τα δίνουν στον κόσμο με ζωντανές εκτελέσεις, ηχογραφήσεις, τυπωμένα κείμενά τους και ανακοινώσεις σε διάφορα φόρα, προσπαθούν να σκιαγραφήσουν κάποιες πλευρές του πορτρέτου του πρωτοπόρου αυτού Χαλκιδέα συνθέτη. Ο Θωμάς Ταμβάκος, ιδρυτής του μοναδικού «Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου» (ΑΕΜΘΤ) που περιέχει κυρίως ακουστικό υλικό, παρτιτούρες και βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία περίπου 5.000 Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής συνθετών, ο εξαίρετος πιανίστας, διευθυντής ηχογραφήσεων και ιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας «Melism», Νικόλας Σαμαλτάνος, και ο αρχιμουσικός και δεινός ερευνητής Βύρων Φιδετζής, νυν και πρώην αντίστοιχα καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, μεταξύ άλλων. 

Οι συνεντεύξεις δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα Ριζοσπάστης του Σαββατοκύριακου 7-8 Νοεμβρίου 2020. Παρατίθεται εδώ η συνέντευξη του Θ. Ταμβάκου: 

-- Αγαπητέ κύριε Ταμβάκο, ποιο ποσοστό αναλογεί στην ελληνική και ξένη δισκογραφία στον Σκαλκώτα αναλογικά με τους υπόλοιπους Ελληνες συνθέτες της εποχής του, όσο ζούσε, αλλά και μετά θάνατον; Δώστε μας σας παρακαλώ κάποια στατιστικά στοιχεία, αναλογίες και παραδείγματα.

Θωμάς Ταμβάκος: Η δισκογραφική παρουσία του Σκαλκώτα ως συνθέτη, όσο ζούσε, είναι ισχνότατη, περιορίζεται σε μόλις δύο δισκογραφήματα με δίσκους 78 στρ. (γραμμοφώνου) και μάλιστα σε διασκευές/εναρμονίσεις δημοτικών τραγουδιών από την εποχή των σπουδών του στο Βερολίνο. Σε αντίθεση με άλλους συνθέτες της εποχής του (ενδεικτικά αναγράφονται εδώ ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης και ο Νίκος Χατζηαποστόλου με τις οπερέτες τους και ο Διονύσης Λαυράγκας). Μετά την εκδημία του και έως τις μέρες μας κυκλοφόρησαν 215 δισκογραφήματα (59 επαφής και 156 ακτίνας) και 16 ψηφιακές εκδόσεις με έργα του, με περισσότερες από 90 στην Ελλάδα. Το σύνολο των δισκογραφημάτων (με τις επανεκδόσεις τους) θεωρείται αρκετά ικανοποιητικό, αν συγκριθεί με τις επίσημες δισκογραφίες άλλων Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής συνθετών. Μόνο το αντίστοιχο σύνολο του Ιάννη Ξενάκη είναι υπέρτερο ποσοτικά με 290 δισκογραφήματα. Σε απόσταση ακολουθούν τρεις ομογενείς μας συνθέτες: Ο Μπόρις Παπαντόπουλο από την Κροατία με 170 δισκογραφήματα, ο Γεώργιος Γκουρντζίεβ από την Αρμενία (και γνωστός φιλόσοφος) με 160, ο Γεράσιμος Δενδρινός από τη Ρουμανία με 140, ο Μανώλης Καλομοίρης και ο Θ. Σακελλαρίδης με 130 και ο Νικόλαος Μάντζαρος (λόγω του «Υμνου εις την Ελευθερίαν») με 120. Στην παγκόσμια δισκογραφία, και σε σύγκριση με τους συνθέτες της εποχής του (Στραβήνσκη, Ραχμάνηνοβ, Σαίνμπεργκ - Choenberg, Μπεργκ - Berg κ.λπ.), ο Σκαλκώτας ευρίσκεται σε αρκετά ικανοποιητική θέση και με άνεση είναι στην πρώτη εικοσάδα. Πάντως, τη μερίδα του λέοντος στη δισκογράφηση έργων του κατέχουν οι δημοφιλείς «36 Ελληνικοί Χοροί» (όχι ολόκληρο το έργο) σε διάφορες μορφές ενοργάνωσης. Δισκογραφήθηκαν συνολικά 92 έργα του.

-- Η ελληνική πολιτεία έχει βοηθήσει οικονομικά στην περίπτωση «δισκογραφία Σκαλκώτα»; Υπάρχει εν γένει κρατική μέριμνα για τέτοιες πολιτισμικές δράσεις - εκπαίδευση του κοινού;

Θ. Τ.: Η οικονομική αρωγή της ελληνικής πολιτείας στη δισκογραφία του Σκαλκώτα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, με την εξαίρεση κάποιων ελάχιστων φορέων της που συνέδραμαν στο κόστος της παραγωγής πολυσυλλεκτικών - από την πλευρά της συμμετοχής συνθετών - δισκογραφικών εκδόσεων. Τέτοια λαμπρή εξαίρεση είναι η έκδοση της κασετίνας «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1888 - 1988» του ΥΠΠΟ, στην οποία εμπεριέχεται - σε επανέκδοση - η διασκευή/εναρμόνιση της Διαμάντως από δισκογράφημα γραμμοφώνου. Οσον αφορά στη συνδρομή του κράτους και των αρμόδιων φορέων σε πολιτισμικές δράσεις - εκπαίδευση του κοινού, όπως αναφέρεστε - είναι και πάλι περιπτωσιακή και όχι συστηματική και με ουσιαστική προοπτική ούτως ώστε το κοινό να προσελκύσει τη λόγια μουσική, όπως της αρμόζει.

-- Σχετικά με τη βιβλιογραφία εδώ και στο εξωτερικό για τη ζωή και το έργο του, μπορείτε να μας διαφωτίσετε;

Θ. Τ.: Με την περίπτωση Σκαλκώτα έχουν - ευτυχώς - ασχοληθεί αρκετοί ερευνητές, μουσικολόγοι, μουσικοί στην Ελλάδα, προεξάρχοντος του Γιάννη Γ. Παπαϊωάννου, φίλου του συνθέτη και μουσικολόγου (δημιουργού του Αρχείου Σκαλκώτα και της Εταιρείας Φίλων Σκαλκώτα) και στο εξωτερικό. Στα 35 περίπου βιβλία που γράφτηκαν και εκδόθηκαν για τον συνθέτη (σε αυτά και η έκδοση «Νίκος Σκαλκώτας. Επίσημη δισκογραφία 1929-2019» του Θ. Ταμβάκου) μπορούμε να προσθέσουμε και τις 55 διπλωματικές και πτυχιακές εργασίες υποψήφιων μουσικολόγων σε αρκετά πανεπιστήμια, ελληνικά και του εξωτερικού. Αυτή η συγγραφική παραγωγή είναι σε γενικές γραμμές πολύ ικανοποιητική και σημαντική. Φωτίζει το σκαλκωτικό φαινόμενο από πολλές πλευρές και αναδεικνύει το κορυφαίο ποιοτικό μέγεθός του ως συνθέτη. Νομίζω ότι δύο ελληνικές εκδόσεις αξίζουν της μέγιστης προσοχής μας. Η πρώτη είναι ο συλλογικός τόμος για τα 60 χρόνια από την εκδημία του συνθέτη (Εκδόσεις Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα, 2009) και η δεύτερη με τίτλο «Νίκος Σκαλκώτας. Μία προσπάθεια είσδυσης στον μαγικό κόσμο της μουσικής δημιουργίας του», 2 τόμοι («Εκδόσεις Νάκας», Αθήνα, 2004) του Γ. Γ. Παπαϊωάννου.

Συνέντευξη των Β.Φιδετζή, Θ.Ταμβάκου και Ν.Σαμαλτάνου για τον Ν. Σκαλκώτα στον μαέστρο Χρήστο Η. Κολοβό (portal 902.gr)

Στο portal 902.gr (σύνδεσμος: https://www.902.gr/eidisi/politismos/241641/synenteyxi-ton-vfidetzi-thtamvakoy-kai-nsamaltanoy-ston-maestro-hristo-i?fbclid=IwAR0vrfJTVgA-hdlkGYrfer-eK7myk1NQimSeyuCeKk1D6VlYJN_fw65-yAY) δημοσιεύεται συνέντευξη των Β. Φιδετζή, Θ. Ταμβάκου και Ν. Σαμαλτάνου για τον Ν. Σκαλκώτα στον Χρ. Κολοβό 

Για το παρόν αφιέρωμα στο Χαλκιδέα πρωτοπόρο μουσουργό μας Νίκο Σκαλκώτα (21.3.1904 - 19.9.1949), εβδομήντα ένα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατό του, αφορμή στάθηκαν η κυκλοφορία δύο ψηφιακών δίσκων (CDs) με έργα του με τον εξαίρετο πιανίστα, διευθυντή ηχογραφήσεων και ιδρυτή της δισκογραφικής εταιρείας «Melism» Νικόλαο Σαμαλτάνο και τον αρχιμουσικό και δεινό ερευνητή, νυν και πρώην αντίστοιχα καλλιτεχνικό διευθυντή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών μεταξύ άλλων, Βύρωνα Φιδετζή, καθώς και η πλήρης δισκογραφία του συνθέτη από το Θωμά Ταμβάκο, ιδρυτή του μοναδικού «Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου» (ΑΕΜΘΤ) που περιέχει κυρίως ακουστικό υλικό, παρτιτούρες και βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία για περίπου 5.000 Έλληνες και ελληνικής καταγωγής συνθέτες.

Τρεις άνθρωποι, οι οποίοι αφιερώνουν συνειδητά χρόνια ολόκληρα της ζωής τους στην μελέτη και προώθηση της Νεοελληνικής μας Έντεχνης Μουσικής των τελευταίων 200 ετών.

- Αγαπητέ κύριε Ταμβάκο, πείτε μας δυο λόγια για την μοναδική έκδοσή σας της πλήρους δισκογραφίας του Σκαλκώτα (Αλεξανδρούπολη, 2019).

Θ.Τ.: Η συγγραφή τού πονήματος «Νίκος Σκαλκώτας. Επίσημη δισκογραφία (1929-2019)» που κυκλοφόρησε από τη Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης τον Οκτώβριο της περασμένης χρονιάς, είναι η ελάχιστη συμβολή τού γράφοντος -και φυσικά τού Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου (ΑΕΜΘΤ)- για τη συμπλήρωση εβδομήντα ετών από την εκδημία τού κορυφαίου μουσουργού. Η γνωριμία μου με τη μουσική δημιουργία τού Νίκου Σκαλκώτα ξεκίνησε στη δεκαετία τού 1960. Τότε άκουσα στο ραδιόφωνο για πρώτη φορά τον πασίγνωστο Κλέφτικο από τους 36 Ελληνικούς Χορούς και το όνομα τού συνθέτη αυτού τού εμβληματικού έργου. Το αμείωτο ενδιαφέρον μου για τον Σκαλκώτα κορυφώθηκε μετά τη δημιουργία τού Α.Ε.Μ.Θ.Τ. (1980). Ξεκίνησα με την αναζήτηση και την αγορά δισκογραφικών εκδόσεων (δ.ε.) με έργα του, όπως και με δισκογραφημένα έργα των άλλων Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών. Από τα πρώτα αποκτήματα ήταν η κασετίνα τεσσάρων δίσκων επαφής με έργα του, ερμηνευμένα από Έλληνες μουσικούς (1980). Η ακρόασή της μου αποκάλυψε έναν μοναδικό ηχοχρωματικό και ασύλληπτης ομορφιάς κόσμο.

Στα χρόνια που ακολούθησαν ο εντοπισμός και η απόκτηση όλων των, εμπορικών και μη, δ.ε. έγινε βασική προτεραιότητά μου στο πλαίσιο τού γενικότερου ερευνητικού έργου στο ΑΕΜΘΤ. Η δυσκολία ανεύρεσης των δ.ε. ήταν τεράστια εξαιτίας της ελάχιστης «εμπορικότητάς» τους και της απουσίας τού διαδικτύου (ως τα τέλη της δεκαετίας του 1990). Με επίμονες και κοπιώδεις προσπάθειες, έως τον Σεπτέμβριο του 2019, εμπλούτισα τον τομέα Δισκογραφίας του ΑΕΜΘΤ με όλες σχεδόν τις 212 δ.ε. επαφής και ακτίνας, και τις ψηφιακές εκδόσεις, κυρίως μέσω των αγορών από το διαδίκτυο και των προσφορών από τους ερμηνευτές και τις δισκογραφικές εταιρείες. Το συγγραφικό πόνημά μου προέρχεται από τις συντομευμένες εκδοχές της δισκογραφίας του Σκαλκώτα που συνέγραψα για τα έντυπα προγράμματα των Ελληνικών Μουσικών Γιορτών (2005-2011). Πληρέστερη, με φωτογραφικό υλικό, αναρτήθηκε σε τρία ξεχωριστά μέρη (ιστοσελίδες) στον προηγούμενο ιστότοπο της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» στο ΜΜΑ (2013). Η έλλειψη αυτοτελούς έντυπης ή ψηφιακής έκδοσης με την πλήρη και τεκμηριωμένη επίσημη δισκογραφία του με οδήγησε στο εκδοτικό αυτό εγχείρημα. Κυκλοφόρησε με την οικονομική συνδρομή της ακριτικής Μουσικής Εταιρείας Αλεξανδρούπολης τού αγαπητού μου συνεργάτη Θανάση Τρικούπη, αρχικά σε 400 αντίτυπα.

- Σπάνια σκαλκωτικά ευρήματα στο Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου.

Θ.Τ.: Από το συνολικό δισκογραφικό corpus τού Σκαλκώτα το 60% περίπου χαρακτηρίζεται από τη σπανιότητά του ή την πλήρη έλλειψη της δυνατότητας εντοπισμού και απόκτησής του, όπως είναι οι δεκαέξι δ.ε. σε δίσκο γραμμοφώνου (78 στροφών), οι δ.ε. εκτός εμπορίου κυρίως από ορχήστρες πνευστών, στρατιωτικές και πανεπιστημιακές, αλλά και μεμονωμένες δ.ε. σε δίσκο επαφής, επίσης εκτός εμπορίου, που εκδόθηκαν από διάφορους φορείς (ωδεία, ιδρύματα, πανεπιστήμια, αυτοδιοίκηση) με αφορμή κάποια επέτειο ή συμβάν και που εμπλουτίζουν τον Τομέα Δισκογραφίας του ΑΕΜΘΤ.

- Πώς βλέπετε δισκογραφικά την θέση του Σκαλκώτα στην Ελλάδα και παγκόσμια;

Θ.Τ.: Το σύνολο των 212 δ.ε. (με τις επανεκδόσεις και έως τον Σεπτέμβριο του 2019) που προανέφερα θεωρείται ικανοποιητικό, αν συγκριθεί με τις επίσημες δισκογραφίες άλλων Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής κορυφαίων μας μουσουργών. Μόνο οι δ.ε. τού Ιάννη Ξενάκη (275) υπερβαίνουν τον αντίστοιχο αριθμό του Σκαλκώτα. Βέβαια υπολείπεται κατά πολύ από το σύνολο των δ.ε. των κορυφαίων ομοτέχνων του που έζησαν την ίδια εποχή (Στραβήνσκη, Schönberg, Berg, Σοστακόβητς). Χάρη στις θαυμάσιες και ποιοτικές δ.ε. της σουηδικής δισκογραφικής εταιρείας BIS (22 έως στιγμής) ο Σκαλκώτας έγινε ευρέως γνωστός στο παγκόσμιο φιλόμουσο κοινό που τον αγνοούσε.

- Ποια η σχέση σας αγαπητέ κύριε Σαμαλτάνε με τον Σκαλκώτα; Πείτε μας σάς παρακαλώ για τα προβλήματα των χειρογράφων του και την αποκατάστασή τους προς εκτέλεση και ηχογράφηση.

Ν.Σ.: Το 1978 βραβευμένος στο διαγωνισμό πιάνου Καίτης Παπαϊωάννου μαζί με το χρηματικό έπαθλο δεχτήκαμε και ένα επιπλέον δέμα με παρτιτούρες. Ήταν τα μέχρι τότε εκδομένα έργα του Σκαλκώτα για πιάνο. Μελέτησα αμέσως την 4η σουίτα, ένα από τα πιο προσιτά έργα του συνθέτη, μέρος της οποίας παρουσίασα αργότερα σε τηλεοπτική εκπομπή. Μεγάλη εντύπωση μου είχε κάνει όμως ένα άλλο έργο, η Πασσακάλια. Ύστερα από πολλή μελέτη το αποτέλεσμα δεν μου φαινόταν ισορροπημένο.

Όλες μου οι απορίες λύθηκαν πολλά χρόνια αργότερα μελετώντας τα έργα του συνθέτη από αντίγραφα των χειρογράφων του. Υπήρξε εμφανής ηθελημένη εκτροπή από τον επιμελητή της έκδοσης της Universal με λάθος ή σε διαφορετική θέση υποδείξεις αναφορικά με τις ενδείξεις των tempi -σας παραπέμπω στο ιδιαίτερα αναλυτικό συνοδευτικό φυλλάδιο του άλμπουμ των 32 κομματιών για πιο ακριβή πληροφόρηση- σε ένα έργο εκπληκτικά [sic!] τέλεια χτισμένο -ηθελημένα ή από ένστικτο- δεν το γνωρίζουμε, με τις αναλογίες του «Χρυσού Αριθμού», όπως και με παραλληλισμούς με τη σειρά του Fibonacci, από το δημιουργό του. Δυστυχώς το ίδιο συμβαίνει και σε αρκετές εκδόσεις έργων του που ακολούθησαν, όπως αυτές του αμερικανικού εκδοτικού οίκου «Margun».

— Μιλήστε μας για την έκδοση του CD για τον Σκαλκώτα στην «Melism» (2019).

Ν.Σ.: Ο Σκαλκώτας στη Melism υπάρχει από τη στιγμή που το δισκογραφικό πεδίο έχει πλέον αλλάξει και ζητείται μια μεγαλύτερη ευελιξία, ταχύτητα παραγωγής και ίσως, σωστότερα θα έλεγα, το αντικείμενο μιας δισκογραφικής έκδοσης.

Η δισκογραφική μου συνεργασία με την BIS ξεκίνησε το 1995 με ένα δίσκο ηχογραφημένο στο Παρίσι που περιελάμβανε έργα του μεγάλου συνθέτη και μαέστρου Leif Segertam πολύ πριν στείλω μια πρόχειρη ηχογράφηση με 3 από τα 32 κομμάτια δεχόμενος την απάντηση του διευθυντή της BIS, Robert von Bahr [..] εκπληκτική μουσικότητα, όσο για την τεχνική φαίνεται να έχετε πουλήσει την ψυχή σας στο Διάβολο και προτείνοντας μου αμέσως συμβόλαιο για το πλήρες πιανιστικό έργο του Σκαλκώτα. Για την BIS έγραψα ή συμμετείχα σε 8 δίσκους με επιπλέον έργα του Σκαλκώτα συμπεριλαμβανομένων και 2 CDs με 6 από τις σονάτες του Samuil Feinberg.

Η Melism λόγω των εξαίρετων ηχογραφήσεων και επιλογών της, έτυχε γρήγορης αναγνώρισης, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει από δημοσίευση του έγκριτου Gramophone που αφορά στις τελευταίες Σκαλκωτικές εκδόσεις. Αξιοσημείωτο είναι, ότι ο γνωστός δημοσιογράφος του BBC Norman Lebrecht επέλεξε 3 φορές τους 5 τελευταίους μήνες σαν «Δίσκο της Εβδομάδας» ηχογραφήσεις της Melism, όπως το αφιερωμένο στο Σκαλκώτα CD, καθώς και την τελευταία έκδοση με έργα σε Πρώτη Παγκόσμια Ηχογράφηση των Γιάννη Χρήστου και Μίκη Θεοδωράκη, ηχογραφημένο με τους από πολλά χρόνια σπουδαίους συνεργάτες μου, Αγγελική Καθαρίου (μέτζο) και Christophe Sirodeau (πιάνο).

Πάντα πιστοί στις αρχές μιας έκδοσης, όσο γίνεται πιο ακριβείς στο μουσικό κείμενο και με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες, οι ηχογραφήσεις πραγματοποιούνται σε φυσικούς χώρους με τον καλύτερο εξοπλισμό, ειδικά τροποποιημένο για βέλτιστο ηχητικό αποτέλεσμα και τις επιμελούμαι ο ίδιος εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις ήδη ηχογραφημένων έργων.

- Πώς βλέπετε την ζωντανή παρουσίαση έργων Σκαλκώτα διεθνώς;

Ν.Σ.: Πιστεύω, ότι πέραν των πρώτων παγκόσμιων ηχογραφήσεων, η σύγχρονη μουσική θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται με ιδιαίτερη έμφαση στο ρεπερτόριο «κλασσικών» ερμηνευτών. Έκανα λοιπόν την πρόταση στον σπουδαίο πιανίστα Κυπριανό Κατσαρή, του οποίου τις ηχογραφήσεις διευθύνω τα τελευταία χρόνια, να ηχογραφήσει έναν κύκλο ελληνικής μουσικής του 20ού αιώνα. Ακούγοντας την ηχογράφησή μου στην «Πασσακάλια», αποφάσισε ενθουσιασμένος να την συμπεριλάβει μαζί και με άλλα έργα του Σκαλκώτα. Αναμένουμε...

- Μαέστρο μου, η μουσικολογική επιμέλεια και αποκατάσταση των χειρογράφων του Σκαλκώτα στην καριέρα σας. Μιλήστε μας για την εργασία σας αυτή.

Β.Φ.: Η μουσικολογική επιμέλεια των έργων του Σκαλκώτα υπήρξε μικρό μέρος της συνολικής προσπάθειάς μου για αποκατάσταση ελληνικών συνθέσεων, προς δημόσια παρουσίαση. Είναι ολοφάνερο, ότι μόνο η επανειλημμένη επαφή των μουσικών έργων με το κοινό δημιουργεί το σταθερό και υγιές θεμέλιο για την αξιολόγησή τους. Στον τόπο μας διαχρονικά, ελάχιστα έργα είχαν αυτή τη τύχη, με αποτέλεσμα την ασαφή έως μηδενική γνώση και κατά συνέπεια την ατελέστατη αξιολόγηση του συνολικού ελληνικού ρεπερτορίου δύο και πλέον αιώνων, τόσο από πλευράς κοινού, όσο και προπάντων, από πλευράς ελληνικού μουσικού κόσμου. Έργα που παίζονταν άπαξ ή δεν παίζονταν διόλου και μέχρι πρότινος στην συντριπτική τους πλειοψηφία ούτε τυπώνονταν, με συχνή κατάληξη την απώλειά τους, συνιστούσαν την ρεαλιστική απεικόνιση της νεοελληνικής μουσικής πραγματικότητας. Αυτή η απαράδεκτη κατάσταση που την βίωσα από τα εφηβικά μου χρόνια, όταν πρωτοέγινα επαγγελματίας μουσικός στην τότε Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος -προδρόμου της σημερινής Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης- στάθηκε μία από τις κύριες αιτίες αναζήτησης πρακτικών λύσεων τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο καθότι σε ευρύτερο επίπεδο το ζήτημα ήταν και παραμένει κοινωνικοπολιτισμικό και απαιτεί μακρόπνοη πολιτική γνώση, βούληση, σκόπευση και δράση.                           

Ως προς τον Σκαλκώτα, βασικές μουσικολογικές μου εργασίες οι οποίες προηγήθηκαν βεβαίως των εκτελεστικών κι ερμηνευτικών μου προσεγγίσεων, στάθηκαν πρωτίστως εκείνες των 36 Ελληνικών Χορών, της Συμφωνιέττας, της Θάλασσας και του Χορού σε ντο ελάσσονα.

- Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (13/2/2018). Δύο πρώτες εκτελέσεις έργων Σκαλκώτα με τη «Φιλαρμόνια». Η Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα και το Κοντσέρτο για βιολί, πιάνο και ορχήστρα που ανακαλύφθηκαν στην Αμερική από το μουσικολόγο Γιάννη Τσελίκα, ενορχηστρώθηκαν υποδειγματικά από το Γιάννη Σαμπροβαλάκη (Κέντρο Ελληνικής Μουσικής). Σολίστες ήταν ο βιολονίστας Γιώργος Δεμερτζής και ο πιανίστας Βασίλης Βαρβαρέσος. Πείτε μας δυο λόγια για αυτά τα έργα που συμπεριλαμβάνονται στο CD σας από την BIS (Φεβρουάριος 2020).

Β.Φ.: Τα δύο έργα που βρέθηκαν, είναι ιστορικά σημαντικό γεγονός ως προς την μελέτη της συνθετικής πορείας του Σκαλκώτα, αλλά και την κατανόηση του μουσικού του σκέπτεσθαι διαχρονικά, αν αναλογιστούμε τη θεματική συγγένεια έργων, όπως το κοντσέρτο και η Συμφωνιέττα που απέχουν στιλιστικά και χρονικά μεταξύ τους δεκαετίες.   

- Ποια η αντιμετώπιση του έργου του Σκαλκώτα από τους Κρατικούς μας Μουσικούς Οργανισμούς, όσο ζούσε και κατόπιν έως σήμερα;

Β.Φ.: Υπήρξε μια μυθολογία ως προς την αντιμετώπιση του Σκαλκώτα από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τον κύριο και κεντρικό φορέα μουσικοπολιτιστικών δράσεων στα χρόνια του. Μελέτη των αρχείων της, μου έδωσε μία διαφορετική εικόνα από το γνωστό και αενάως επαναλαμβανόμενο στερεότυπο περί διώξεώς του ως συνθέτη. Βάσει των αρχείων αυτών, από τους μουσουργούς της γενιάς του (Ευαγγελάτο, Κόντη, Καρυωτάκη, Μιχαηλίδη, Γεωργιάδη, Κυδωνιάτη, Πλάτωνα, Γ.Α. Παπαϊωάννου, Καζάσογλου, Ξένο, Κουτούγκο, Δραγατάκη, Παλλάντιο, κ.λπ.) μόνον του Ευαγγελάτου παίχτηκαν κάποια έργα περισσότερα από εκείνα του Σκαλκώτα, όσο τουλάχιστον ζούσε ο τελευταίος. Το παράπονο του συνθέτη που γνωρίζω από μαρτυρία του πατέρα μου που ήταν φίλος του, υπήρξε η υποτίμησή του ως βιολιστή στα πίσω αναλόγια της ορχήστρας. Το ότι η μουσική του γλώσσα ήταν δυσπρόσιτη, το γνώριζε ο ίδιος πολύ καλά και σαφής υπήρξε η επιδίωξή του μεταπολεμικά να την απαλύνει «επιστρέφοντας» κατά καιρούς, πάντα βεβαίως με τον δικό του ιδιοφυή τρόπο, στην τονικότητα απ’ την οποία άλλωστε, ουδέποτε αποκόπηκε οριστικά. Μεταθανατίως δόθηκε από συγκεκριμένους κύκλους βάρος στα ατονικά και δωδεκάφθογγα έργα του με αποκλεισμό των τονικών συνθέσεων, ειδικά της τελευταίας δημιουργικής του περιόδου. Έτσι, έργα όπως το σύνολο των 36 Ελληνικών Χορών, η Συμφωνιέττα, η Κλασσική συμφωνία και τα αριστουργηματικά μπαλέτα του: Η Λυγερή κι ο Χάρος, η Θάλασσα και οι 4 Εικόνες, έπρεπε να περιμένουν δεκαετίες για να παιχτούν και ως παράδειγμα ας αναφέρω, ότι τα προαναφερθέντα μπαλέτα, ουδέποτε παρουσιάστηκαν χορογραφημένα από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Χρήστος Ηλ. Κολοβός

Διευθυντής Ορχήστρας - Δρ. Παν/μίου του Μόντρεαλ

ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΕΝ ΕΤΕΙ 1993 (του Π. Ανδριόπουλου στην ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ)

 του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Το 2020 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου συνθέτη Γιάννη Χρήστου και 40 χρόνια από την δημιουργία του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου, του μοναδικού αυτού ιδιωτικού Αρχείου, που είναι πια μια πολύτιμη πηγή για Έλληνες και ελληνικής καταγωγής δημιουργούς λόγιας μουσικής.

Έτσι, θυμόμαστε ένα εξαιρετικό αφιέρωμα για τον Γιάννη Χρήστου, που πραγματοποιήθηκε στα Γιάννενα στις 6 Μαρτίου 1993, σε συνεργασία Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου (Α.Ε.Μ.Θ.Τ.), Κέντρου Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας (ΚΣΥΜΕ) Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών και του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ιωαννίνων, με τη συμμετοχή δύο σπουδαίων γυναικών μουσικών, συνεργατών του Γ. Χρήστου, της Alice Gabbai και της Νέλλης Σεμιτέκολο και του Marcel Spinei.

Σε εκείνο το αφιέρωμα τις σχετικές εισηγήσεις για το έργο του Γιάννη Χρήστου έκαναν δύο στενοί φίλοι του, οι αείμνηστοι Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου και Στέφανος Βασιλειάδης καθώς και ο Θωμάς Ταμβάκος.

Παρουσιάστηκαν τα περίφημα «Έξι τραγούδια» σε ποίηση Τ.Σ. Έλιοτ, με την πρώτη διδάξασα, την Alice Gabbai, αφού η πρώτη ηχογράφηση του έργου έγινε κατά πάσα πιθανότητα το 1955, και μάλλον στο σπίτι του Γιάννη Χρήστου (στην Αλεξάνδρεια), με την γαλλίδα μεσόφωνο Alice Gabbai και τον ιταλό πιανίστα Piero Guarino. Είχαμε την τύχη να τους ακούσουμε ζωντανά, πολλά χρόνια μετά, στο ΠΑΛΛΑΣ της Αθήνας, όπου είχαν έλθει με πρόσκληση του Γιάννη Γ. Παπαϊωάννου. Στα Γιάννενα πιάνο έπαιξε η περίφημη Νέλλη Σεμιτέκολο, στενή συνεργάτης και φίλη του Γιάννη Χρήστου και αυτόπτης μάρτυς του θανάτου του, αφού επέβαινε στο μοιραίο αυτοκίνητο που τα ξημερώματα της 8ης Ιανουαρίου 1970 ανετράπη με αποτέλεσμα να ανασυρθούν νεκροί ο Χρήστου και η σύζυγος του Βασιλειάδη.

Στο αφιέρωμα στα Γιάννενα παρουσιάστηκε, επίσης, ο «Επίκυκλος», έργο για μαγνητοταινία, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε μορφή ελεύθερου happening τον Δεκέμβριο του 1968 στο Ξενοδοχείο Χίλτον της Αθήνας, κατά την 3η Ελληνική Εβδομάδα Σύγχρονης Μουσικής, ως παρέμβαση ενδιάμεσα στα άλλα έργα του προγράμματος. Όπως σημειώνει και η Anna-Martine Lucciano στο βιβλίο της για τον Γιάννη Χρήστου [Βιβλιοσυνεργατική, Αθήνα 1987]: «Ο ‘Επίκυκλος’ υποτίθεται ότι εγκαινίαζε την 3η Εβδομάδα και ότι διαρκούσε όλη την ημέρα (το έργο αποτελούσε μια μαγνητοταινία που έπαιζε το ρόλο του ηχητικού φόντου και συμπορευόταν με την προβολή μιας ταινίας του ζωγράφου Κοσμά Ξενάκη: η ταινία χρησίμευε πάνω στη σκηνή ως ‘σκηνικό’). Όλοι όσοι ήθελαν μπορούσαν να πάρουν μέρος στο έργο που, με τον τρόπο αυτό, εμφανιζόταν ως ένα ανοικτό χάππενινγκ: έτσι οι προσωπικές πρωτοβουλίες του συνθέτη και το δικαίωμά του να επέμβει εκμηδενίζονται τελείως. Με την έννοια αυτή το έργο αντιπροσωπεύει την πιο εξτρεμιστική, θα λέγαμε, τοποθέτηση του Χρήστου: ένα είδος αυτοκατάργησης του συνθέτη».

Στα Γιάννενα ο «Επίκυκλος» παρουσιάστηκε στη λογική του 1968, με προβολή της ταινίας του Κοσμά Ξενάκη, ο οποίος ήταν γλύπτης, σκηνογράφος, αρχιτέκτονας και ζωγράφος, αδελφός του πρωτοπόρου συνθέτη Ιάννη Ξενάκη.

Τέλος, το αφιέρωμα περιλάμβανε το έργο του Στέφανου Βασιλειάδη «Εν πυρί», αφιερωμένο στη μνήμη του Γιάννη Χρήστου. Το "Εν Πυρί" είχε γραφτεί αρχικά για κοντραμπάσο και μαγνητοταινία, και η πρώτη του εκτέλεση έγινε το 1973 από τον Ανδρέα Ροδουσάκη, με τον οποίο ο συνθέτης πήγε και στην Στοκχόλμη, όπου καταγράφηκε το έργο το 1976, κι αυτή η ιστορική ερμηνεία εκδόθηκε πρόσφατα σε δίσκο. Ωστόσο το 1989, ο Στέφανος Βασιλειάδης πρότεινε στον Μarcel Spinei να παίξει το έργο με τσέλο. Σ' αυτή τη δεύτερη εκδοχή (για τσέλο), η πρώτη εκτέλεση από τον M. Spinei έγινε στις 15 Σεπτεμβρίου 1989, στο Α' Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Μία από τις μετέπειτα ζωντανές εκτελέσεις του έργου ήταν αυτή στα Γιάννενα το 1993, που την πλαισίωνε εικαστική σύνθεση του Παντελή Ξαγοράρη.

Στο αφιέρωμα, που πραγματοποιήθηκε στον κινηματογράφο «ΜΠΙΤΑ», προβλήθηκε η ταινία του Μίμη Κουγιουμτζή από τις πρόβες των «Περσών» και των «Βατράχων», με μουσική του Γιάννη Χρήστου, ενώ υπήρξε και έκθεση με φωτογραφικές μαρτυρίες που επιμελήθηκαν ο Θωμάς Ταμβάκος και ο Δημήτρης Καραγεώργος. Η εικαστική εικόνα ήταν του Τάκη Στεφάνου.

Ήταν πραγματικά ένα αφιέρωμα στον Γιάννη Χρήστου από τους δικούς του ανθρώπους, οι οποίοι συμμετείχαν με πάθος και αφοσίωση στο έργο του πραγματικά πρωτοπόρου συνθέτη και αληθινού διανοούμενου.

Δείτε περισσότερα στον σύνδεσμο http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2020/11/1993.html του ιστολογίου ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ

Κριτική του Κωνσταντίνου Καράμπελα-Σγούρδα μουσικολόγου-κριτικού

 

Στον σύνδεσμο: http://critics-point.gr/%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd.../ της ιστοσελίδας critics-point.gr έχει αναρτηθεί εκτενές κριτικό σημείωμα του μουσικολόγου-κριτικού Κωνσταντίνου Καράμπελα-Σγούρδα με τίτλο "Ελληνική Μούσα- Τραγούδια Ελληνίδων μουσουργών δισκογραφημένα από Μυρσίνη Μαργαρίτη και Έφη Αγραφιώτη". Αφορά το ομώνυμο εξαιρετικό δισκογράφημα δύο δίσκων ακτίνας που κυκλοφόρησε στις αρχές του 2020 από την ελληνική εταιρεία Irida Classical. Στο κριτικό σημείωμα υπάρχει αναφορά στον Θωμά Ταμβάκο και στο Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών για τη συμβολή στην παραγωγή του δισκογραφήματος.

Τυπώθηκε και κυκλοφορεί ήδη από τις εκδόσεις Ibimus (Ρώμη) η πολυαναμενόμενη μελέτη των εκλεκτών μουσικών και ερευνητών, της Manuela di Donato και του Pier Paolo Iacopini, με θέμα την πλήρη εργογραφία του αξέχαστου και αγαπημένου συνθέτη, αρχιμουσικού, σκηνοθέτη, ερευνητή, εικαστικού (και πολλών άλλων δεξιοτήτων ακόμη) Δημήτρη Νικολάου (Κερατέα Αττικής, 21/10/1946 -Ρώμη, Ιταλία 29/3/2008). Τίτλος της έκδοσης:"Dimitri Nicolau. Musica per. Catalogo delle opere". Εκτός από την πλήρη και σχολιασμένη αναγραφή των συνθέσεων, υπάρχει εκτενής βιογραφία, προμετωπίδες εκδόσεων με συνθέσεις του και αρκετά από τα θαυμάσια εικαστικά σχέδιά του.Είναι μεγάλη τιμή προς το ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΟΥΣΟΥΡΓΩΝ και το πρόσωπό μου οι πολυπληθείς αναφορές και η χρήση των άρθρων μου για τον συνθέτη ως μία από βασικές πηγές στην έκδοση. Επίσης, η αναφορά στα τρία έργα που ο Δημήτρης συνέθεσε είτε ως ανάθεση του ΑΡΧΕΙΟΥ, είτε ως δώρο (ειδική αφιέρωση). Το βιβλίο 216 σελίδων εντοπίζεται εύκολα σε διάφορους ιστότοπους στο διαδίκτυο.

Άρθρο για τον Θ. Ταμβάκο στο περιοδικό ART & ART

Στη σελίδα 33 του 7ου τεύχος του περιοδικού "ART & ART MAGAZINE" (Ιούνιος 2020) δημοσιεύεται άρθρο του Δρ. Στάθη Αρβανίτη για τον Θωμά Ταμβάκο: βιογραφικό και παρουσίαση του Α.Ε.Μ.Θ.Τ. 

Ανάρτηση στην ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ για τα 40 χρόνια του Αρχείου

Στον παρακάτω σύνδεσμο του ιστολογίου ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ του Παναγιώτη Ανδριόπουλου δημοσιεύεται κείμενο για τα 40 χρόνια από τη δημιουργία και δράση του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου

 http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2020/06/blog-post_39.html

Συνέντευξη του Θ. Ταμβάκου στη Λ. Μαλανδρενιώτη (εφημερίδα ΕΠΟΧΗ, 12/4/2020)

Στη σελίδα 28 του κυριακάτικου φύλλου της εφημερίδας "Εποχή" της 12ης Απριλίου 2020 δημοσιεύεται συνέντευξη του Θωμά Ταμβάκου στη Λιάνα Μαλανδρενιώτη,με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από τη δημιουργία και συνεχή δράση του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου.

Η συνέντευξη υπάρχει στον σύνδεσμο:   

http://epohi.gr/arwgh-gia-mena-einai-h-synergasia/

Κριτική παρουσίαση της συναυλίας "Συζεύξεις" (εφ. ΕΣΤΙΑ, 10/3/2020)

Το πρώτο μέρος του κριτικού άρθρου της Σοφίας Θεοφάνους, μουσικοκριτικού και μέλους του Δ.Σ. της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, για τη συναυλία με τίτλο "Συζεύξεις" (με έργα του Σπύρου Μάζη και του Κωνσταντίνου Κουκιά) στο φύλλο της 10ης Μαρτίου 2020 της ιστορικής εφημερίδας "Εστία" (αριθμός φύλλου: 41599). Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στις 19/2/2020 στη Μουσική Βιβλιοθήκη "Λ. Βουδούρη"

Από την εκδήλωση με την τελετή λήξης του 25ου Σεμιναρίου στο Γ.Ν. "Ευαγγελισμός" (21/2/2020)

Απονομή τιμητικής πλακέτας (21/2/2020)

Απονομή τιμητικής πλακέτας στον Θωμά Ταμβάκο από την Πρόεδρο της Ε.Ε.Π.Ν.Ε. Κα Μαρία Παγώνη μετά το πέρας της διάλεξής του ως προσκεκλημένου ομιλητή με θέμα "Λόγια Μουσική και Ιατρική Επιστήμη. Σημεία σύγκλισης μέσα από τις δημιουργίες Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών-ιατρών" στην τελετή λήξης του 25ου Ετήσιου Σεμιναρίου Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης που έλαβε χώρα την Παρασκευή, 21 Φεβρουαρίου 2020 στο "Δώμα" του Γ.Ν. "Ο Ευαγγελισμός" (11ος όροφος).

Παρουσίαση της εκδήλωσης με έργα Σπύρου Μάζη και Κωνσταντίνου Κουκιά

Στο εξαιρετικό  ιστολόγιο ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ του Παναγιώτη Ανδριόπουλου δημοσιεύεται επαρκέστατη παρουσίαση της εκδήλωσης με τίλο "Συζεύξεις" και με έργα του Σπύρου Μάζη και του Κωνσταντίνου Κουκιά που πραγματοποιήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020 στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μ. Μουσικής Βιβλιοθήκης "Λ. Βουδούρη" στο Μ.Μ.Α. 

Η δημοσίευση είναι στον σύνδεσμο: https://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2020/02/blog-post_20.html?fbclid=IwAR0HQax_E6mdyrGunWXHAfRbAJRQUoj74-SymOIWWGtShLHWi6_9_wqwxHQ